Psie rodzeństwo - Miot

 

Miot czyli psie rodzeństwo 

Miot to grupa ssaków urodzonych z jednej ciąży.  Oznacza to, że szczenięta z jednego miotu mają tą samą matkę, urodziły się w tym samym czasie i będą się rozwijać mniej więcej w tym samym tempie.  

Zazwyczaj każde ze szczeniąt rozwija się z oddzielnej komórki jajowej połączonej z plemnikiem. Oznacza to, że szczenięta będą do siebie podobne pod względem genetycznym tak jak rodzeństwo, a nie tak jak bliźnięta jednojajowe. Mogą odziedziczyć różne umaszczenie, różną płeć, różną długość sierści. 

Oprócz czynników genetycznych szczenięta z jednego miotu łączą zwykle również warunku wychowania i żywienia, co sprawia, że zwykle szczenięta z jednego miotu będą pod wieloma względami do siebie bardziej podobne niż porównując je do szczeniąt po tych samych rodzicach urodzonych z innej ciąży (wcześniej lub później).

Na szczenięta w jednym miocie oddziałują bardzo często te same czynniki zewnętrzne, zarówno wszelkie trudności jeszcze w okresie ciąży jak i po porodzie (wirusy dotykające całe mioty, ilość przebywania na dworze, świetna lub zaniedbana socjalizacja) szczenięta w miocie bardzo szybko uczą się grupowo, więc wszystkie zaburzenia behawioralne bardzo często występują w całym miocie o ile ich podłoże nie wynika z czynników które nastąpiły po oddzieleniu szczenięcia od reszty rodzeństwa.

Mioty w hodowli Baltic Wolf

Magia literek - na jaką literę miot?

 W Polsce ZKwP zaleca by cały miot zaczynał się (imiona poszczególnych szczeniąt) na jedną literę. (Regulamin Hodowli Psów Rasowych 7/6) Czyli widząc psy BUCHTA Baltic Wolf i BUSOLA Baltic Wolf możemy się domyślać, że pochodzą z jednego miotu, zwłaszcza jeśli urodziły się w tym samym roku (nie ma zakazu powtarzania miotów pod względem pierwszej litery). Natomiast widząc psa ISLA NUBLAR Baltic Wolf i LORD OF THE SEA Baltic Wolf możemy być pewni, że pochodzą one z różnych miotów. 

Hodowle nie muszą trzymać się kolejności alfabetycznej. To że jakaś hodowla ma miot R, a inna miot A nie świadczy o większym doświadczeniu tej pierwszej. Pierwsze litery miotu mogą być wybierane losowo, lub tworzyć planowane układy np. tak jak w naszej hodowli nazwę hodowli. Nasze dotychczasowe mioty to : BALTI. ... Kolejny planowany przez nas miot będzie na literę C. Będziemy więc szukać imion na literę C, ale także czytanych jako K, a pisanych przez C (np. pochodzących z j.angielskiego), także imion rozpoczynających się dwuznakami CZ i CH, ale już nieakceptowane będą imiona na literę Ć.

Pierwsze szczenię w miocie

Kto pierwszy ten... lepszy?

 Macica suczki nie ma takiego kształtu jak ludzka, składa się z dwóch rogów (ramion) w których rozwijają się płody podczas ciąży. Jeśli jakieś szczenię rozwija się w określonym miejscu w danym rogu to niezależnie od tego, czy jest bardzo słabe, czy bardzo silne, nie ma możliwości wyprzedzić rodzeństwa podczas porodu. Zatem twierdzenie, że pierwsze urodzone szczenię jest silniejsze lub pod jakimkolwiek względem lepsze od kolejnych jest mitem.
Pierwsze szczenie toruje drogę kolejnym maluchom w kanale rodnym. Jego poród może być szybki i bezproblemowy, ale jeśli występują dysproporcje lub nieprawidłowości w budowie dróg rodnych to najmocniej odczuje je właśnie pierwsze szczenię. Dość często po porodzie pierwszego szczenięcia występuje dość długa przerwa zanim rozpocznie się poród kolejnego. Jeśli tak jest, a suczka jest spokojna to pierworodny ma czas najeść się i osuszyć zanim pojawi się rodzeństwo i mieć "fory" na starcie. Jest to jednak tylko chwilowa korzyść nie mająca wpływu na dalszy rozwój malucha. Jeśli poród trwa 6-8h, i zważymy wszystkie urodzone szczenięta 12h po zakończeniu porodu, to oczywiście pierwszy maluch prawdopodobnie zaprezentuje się najlepiej (bo będzie miał 18-20h życia, a ostatni tylko 12, co na tym etapie jest dużą różnicą), będzie to jedynie zobrazowaniem naszego błędu pomiarowego, a nie szybkości rozwoju szczeniąt i te kilka godzin różnicy już w drugiej dobie życia nie powinno być zauważalnych.

Anatomia układu rozrodczego

Jeśli poród przebiega bezproblemowo wszystkie szczenięta są pod względem kolejności urodzenia równoprawne. Czasem zdarza się jednak, że poród się przeciąga. Wtedy największe ryzyko na niedotlenienie i problemy zachłystowe dotyczy szczeniąt rodzących się jako ostatnie. Podkreślić należy jednak, że dotyczy to tylko porodów z komplikacjami lub porodów w trakcie których zanika czynność skurczowa macicy. Nie jest bowiem istotny czas porodu jako całości, a czas akcji skurczowej dotyczący konkretnego porodu (konkretnego szczenięcia).

Dlaczego więc jedne szczenięta są większe przy porodzie od innych? Zależy to głównie od odżywienia płodu podczas ciąży i dostarczania mu substancji odżywczych przez łożysko (każde szczenię ma własne łożysko), jeśli łożysko jest niewydolne lub częściowo odkleiło się od ściany macicy to szczenię urodzi się niedożywione. Ale różnice w wielkości mogą również wynikać z różnego wieku szczeniąt, wtedy takie mniejsze szczenięta są bardzo aktywne i szybko nadrabiają rozmiar do ciut starszych braci (nie chodzi tu jednak o bycie starszym/młodszym w kontekście kolejności urodzenia, a różnice nawet kilku dni...)

Miot szczeniąt

 

Różnica wieku szczeniąt w jednym miocie

Szczenięta w jednym miocie rodzą się w tym samym czasie. Od tego momentu są więc w jednym wieku. Jednak jeśli chodzi o rozwój prenatalny ich wiek może być różny. Podczas jednej rui (cieczki) w czasie owulacji suczka produkuje (uwalnia dojrzałe) wiele komórek jajowych. Komórki jajowe mogą uwalniać się stopniowo i być zapładniane w różnym czasie.
Plemnik samca może przetrwać w organizmie suczki 72h. Czyli 3 dni. Oznacza to, że przy jednym kryciu jedno szczenię może się rozwijać z komórki jajowej zapłodnionej w dniu krycia, a inne z komórki zapłodnionej 3 dni później. Jeśli powtarzamy krycie (psy odbywają stosunek więcej niż raz podczas jednej cieczki) to maksymalna różnica wieku (w rozwoju prenatalnym) między szczeniętami będzie równa odstępowi pomiędzy dniem pierwszego krycia, a trzema dniami po ostatnim kryciu.

Krycie i zapłodnienie- rozwój prenatalny

Ile szczeniąt w miocie?

Bardzo często hodowcy chcieliby znać odpowiedź na to pytanie jak najwcześniej. Bo liczba maluchów może być bardzo różna, może urodzić się jedno szczenię, a może bardzo liczny miot kilkunastu nawet maluchów. Rekord świata należy do suczki mastifa neapolitańskiego, która urodziła 24 szczenięta ( z czego 20 przeżyło). Niestety 100% pewność co do liczebności szczeniąt możemy mieć dopiero po porodzie. Oczywiście jest parę sposobów by spróbować to przewidzieć z możliwie jak największą skutecznością. 

Pierwszym sposobem jest statystyka. Niektóre rasy psów mają liczniejsze mioty inne mniej liczne. W najprostszym (nie zawsze słusznym założeniu) możemy przyjąć, że rasy miniaturowe mają kilka szczeniąt a psy duże i średnie więcej, zwykle do 10. 

Ilość szczenią i miotów w roku 2021

Aby określić ile statystycznie dana rasa ma szczeniąt w miotu najwygodniej posłużyć się statystyką hodowlaną zamieszczoną na stronie ZKwP. Po odnalezieniu w sprawozdaniu swojej rasy możemy podliczyć ilość szczeniąt (psów i suczek) urodzonych w danym roku {dla Białego Owczarka Szwajcarskiego (520+482=1002 szczenięta)}. Następnie dzieląc otrzymany wynik przez ilość miotów otrzymamy średnią szczeniąt w miocie w danym roku {1002/144= 6,95}. 

Oczywiście daje nam to jedynie dane statystyczne w odniesieniu do rasy, ale nadal nie wiemy czy konkretna suczka którą jesteśmy zainteresowani urodzi jedno czy 12 szczeniąt. Na ilość szczeniąt rodzonych przez suczkę wpływ mają pewne czynniki genetyczne, budowa suczki (zwłaszcza wady budowy), sposób żywienia, stres i obciążenia fizyczne podczas ciąży, wszystkie infekcje i choroby, a także moment krycia i jakość nasienia pochodzącego od samca. 

Z pomocą idzie nam technologia medyczna i bardzo bezpieczne i praktyczne nieinwazyjne badanie USG.

Obraz USG - płód szczenięcia

Badanie USG jest w stanie ujawnić ciążę u suczki od 19 dnia po zapłodnieniu. Przy czym, chcąc mieć wiarygodny obraz warto wstrzymać się z badaniem lub powtórzyć je po 30 dniu ciąży. Badanie USG nie służy do liczenia szczeniąt, daje bowiem bardzo często zafałszowaną ilość w obrazie nie pokazując szczeniąt ukrywających się za łukami żebrowymi lub wypełnionymi pętlami jelita. Nawet jeśli USG wskaże nam dużą ilość szczeniąt, nie możemy być pewni takiej informacji, ponieważ u psów występuje zjawisko resorpcji i część z ujawnionych płodów może nie utrzymać się do końca ciąży. Jednak badanie USG pozwala nam na określenie czy jest duże prawdopodobieństwa spodziewać się psiego jedynaka czy licznej gromadki. Pozwala zerknąć czy płody rozwijają się prawidłowo i w obu rogach macicy, a nawet pozwala na zmierzenie ich i oszacowanie czy rozwijają się odpowiednio oraz sprawdzenie przepływu krwi przez łożysko. Tak więc USG nie służy do liczenia ilości szczeniąt- ale i tak wszyscy to robimy :) 

Kolejnym sposobem na policzenie szczeniąt przed porodem jest wykonanie zdjęcia RTG i policzenie szkieletów uwidocznionych na zdjęciu. Takie zdjęcia są jak podają specjaliści bezpieczne na ostatnim stadium ciąży. Jednak w naszej hodowli nie praktykujemy ich, przede wszystkim dlatego, że obraz otrzymany i tak często jest trudny do interpretacji.

 

Pies czy suczka- post poświęcony różnicom między płciami.

Chłopczyk czy dziewczynka? 

 Na dzień dzisiejszy nie dysponujemy ogólnodostępnymi badaniami mogącymi wskazać płeć szczeniąt przed porodem. Statystycznie powinno rodzić się w każdym miocie 50% samców i 50% suczek. Realia w pojedynczym miocie często znacznie odbiegają od statystyki. Wielu hodowców twierdzi iż późne krycie (kilka dni po terminie owulacji) predysponuje do miotu w którym przeważają samce, a wczesne do przewagi suczek. Różnica ta ma wynikać z różnic wielkości, a zarazem prędkości i żywotności plemników zawierających chromosomy X lub Y. W praktyce, krycia są zazwyczaj powtarzane (w jednej cieczce suczka jest kryta dwa lub trzy razy by zwiększyć prawdopodobieństwo zajścia w ciążę) dlatego określenie czy ciąża pochodzi z wczesnego/późnego krycia może być niemożliwe. Więcej o różnicach płci przeczytacie tutaj -> KLIK

Miot 10 szczeniąt w hodowli Baltic Wolf

Liczne rodzeństwo- wady i zalety

Liczny miot ewolucyjnie jest przystosowaniem do tego, że w stanie dzikim nie wszystkie szczenięta przeżywały, więc większa liczba młodych dawała szansę na dorośnięcie do wieku dorosłego choć części z nich. Mówiąc "stanie dzikim" odnoszę się przede wszystkim do faktu pochodzenia psa od wilka i zachowania w naszych pupilach wzorców od swoich pra-przodków. Dziś psy w stanie dzikim w Polsce nie występują, ale możemy spotkać je w innych krajach.

W hodowlach psów rasowych opiekunowie robią wszystko by przeżyły wszystkie szczenięta w miocie. Dobrze odżywiona suczka jest w stanie wykarmić liczny miot, a jeśli nie, szczenięta są dokarmiane z butelki. Od pierwszych chwil życia maluchy stymulują się wzajemnie przepychając się do sutków. W miarę rozwoju nawiązują ze sobą relacje, bawią się, rywalizują, uczą się wzajemnej komunikacji, doznają radości i frustracji. Bardzo liczny miot niesie ze sobą ryzyko niedoboru odżywienia /mleka w pierwszym etapie życia, czemu jednak z łatwością może zaradzić hodowca obserwując przybór masy ciała i rozsądnie dokarmiając maluchy lub ustalając kolejność przystawiania do sutka. 

Liczny miot może też przy niedostatecznym zaangażowaniu hodowcy mieć deficyty w socjalizacji. Nie przykładałabym jednak w tym miejscu decydującej wagi do liczby szczeniąt. Są hodowcy, którzy nie podołają socjalizacji 4 szczeniąt i tacy, którzy poświęcą odpowiednią ilość czasu każdemu maluchowi nawet mając jednocześnie dwa duże mioty. Faktem jest jednak, że im więcej szczeniąt, tym trudniej wygospodarować czas gdy każde szczenię w wieku starszym wymaga już indywidualnych kontaktów z człowiekiem. Dlatego zazwyczaj szczenięta z licznych miotów wydawane są wcześniej (ok 8 tygodnia) a tylko pojedyncze z nich zostają dłużej w hodowli. Termin wydawania szczeniąt jest też zależny od rasy i filozofii konkretnej hodowli.

Szczenię Białego Owczarka Szwajcarskiego

Psi jedynak 

Czasem zdarzają się mioty, w których albo rodzi się tylko jedno szczenię, albo z różnych przyczyn tylko jedno szczenię z miotu przeżywa. Powodem mogą być komplikacje okołoporodowe lub choroby/wady rozwojowe uwidaczniające się już po porodzie szczeniąt.
Mając do czynienia z psim jedynakiem, zawsze musimy zadać sobie pytanie, jaka była przyczyna upadku pozostałych szczeniąt lub rozwinięcia się pojedynczej ciąży i zanalizować, czy może ona oddziaływać negatywnie na ocaleńca. Jeśli tak, jak możemy zniwelować jej skutki.
Szczenię jedynak pod względem żywieniowym może znaleźć się w dwóch sytuacjach:

• będąc sam nie będzie w stanie dostatecznie stymulować matki by wytworzyła pokarm (dość rzadko) lub z innej przyczyny matka nie będzie mieć pokarmu i będzie musiał być karmiony przez hodowcę- taki maluch zwykle będzie bardzo związany emocjonalnie z hodowcą, dla jego dobrego rozwoju ważne by zgodnie z własnymi potrzebami był konsekwentnie uczony również samotności i samodzielności. W innym przypadku, może stać się szczenięciem trudnym, wymagającej stałej obecności i atencji przyszłych właścicieli.
• będąc sam będzie miał nadmiar pokarmu, zbyt szybko przybierając na wadze w stosunku do możliwości własnego układu kostnego będzie zbytnio obciążał stawy. Jeśli zapewnimy suczce możliwość odchodzenia od szczenięcia pomiędzy karmieniami i dopilnujemy by osesek stale nie wisiał na sutku chcąc nie tylko się najeść, ale też zaspokoić potrzebę bliskości (pomocne będą pluszaki lub termoforki), ilość pokarmu szybko się unormuje i dostosuje do niewielkiego (stosunkowo w porównaniu do liczniejszego miotu) zapotrzebowania. W tej sytuacji należy też zwrócić szczególną uwagę na suczkę i jej listwę mleczną (sutki), pozostające w nich, niewypite przez szczenię mleko może doprowadzić do niebezpiecznych stanów zapalnych. Konieczna jest troskliwa obserwacja przez hodowcę.

Pojedyncze szczenię nie ma możliwości rozwijać swoich umiejętności w zabawie z rodzeństwem. Dlatego nieodzowna dla jego dobrego rozwoju będzie mądra praca hodowcy, zarówno stymulująca, jak i wyznaczająca granice. W celu nauki psiej komunikacji takiemu maluchowi należy zapewnić kontakt z innymi psami możliwie wcześnie. 

Dobrze zaopiekowany psi jedynak w niczym nie odbiega od szczeniąt z liczniejszych miotów. Bardzo często takie szczenięta zostają w hodowlach ze względu na silną więź emocjonalną powstającą podczas intensywnej opieki nad wyjątkowym maluchem.

W naszej hodowli nie mieliśmy jeszcze jedynaka. Do tej pory rodziły się u nas mioty liczące od 6 do 10 szczeniąt.

Sześciotygodniowe szczenięta na śniegu

Miot letni i zimowy

W ogólnym rozumieniu miotem letnim nazywamy szczenięta urodzone latem, a miotem zimowym szczenięta urodzone zimą. Takie rozgraniczenie daje nam wgląd w to, w jakiej porze roku wychowywały się szczenięta u hodowcy. Szczerze sądzę, że pora roku nie ma wpływu na odchów szczeniąt. W naszym kraju pogoda bywa kapryśna, że niejednokrotnie trafia nam się słoneczny i rozpieszczający listopad, a całkowicie deszczowy lipiec. Znam wielu hodowców hołdujących zasadzie, że szczenięta do końca cyklu szczepień nie powinny wychodzić na dwór. Inni hodowcy wyprowadzają mioty na mini spacerki od 4 czy 5 tygodnia życia. Tak więc ilość czasu spędzanego na dworze i ilość bodźców poznanych przez psa nie jest zależna od pory roku, a od hodowli w jakiej się wychowuje.  

Bardziej właściwe było by nazywanie miotem letnim i zimowym szczenięta według terminu ich wydawania do nowych domów ( w wieku 8 tygodni lub później). Wtedy nowym właścicielom łatwiej było by określić, czy są gotowi na naukę czystości malucha w warunkach zimowych, gdy przed wyniesieniem malucha na dwór trzeba się jeszcze szybko ubrać, czy przy szybko zapadającym zmroku będzie miał dość czasu by w ciągu krótkiego dnia zapewnić szczenięciu niezbędną socjalizację i naukę. Z drugiej strony, gdy nadejdzie lato, będzie miał już trochę podrośniętego malucha gotowego na wyzwania związane z wspólnymi wakacyjnymi wyprawami i wyjazdami.

Ośmiotygodniowe szczenięta na śniegu

Powtórzony miot

Miotem powtórzonym nazywamy sytuację, gdy para (pies i suczka) po raz drugi lub kolejny mają ze sobą szczenięta. Szczenięta takie będą powstawać z tej samej puli genetycznej. Powinniśmy się więc spodziewać bardzo podobnych pod wszystkimi determinowanymi genetyką cechami. Jednak może być tak, że szczenięta będą wychowywane w innych warunkach, inaczej żywione, suczka wraz z wiekiem (lub z innych przyczyn) zmieni sposób opiekowania się szczeniętami, na szczenięta będą oddziaływać inne czynniki środowiskowe - w taki wypadku czynniki te mogą wpłynąć na zupełnie inny wyraz szczeniąt. 

W naszej hodowli nie powtarzaliśmy do tej pory kryć.

Miot z podwójnego krycia- symbol

Miot z dwoma ojcami

Czasem hodowcy decydują się na krycie jednej suczki dwoma samcami podczas jednej cieczki. W praktyce wygląda to tak, że suczka podczas jednej cieczki odbywa stosunek z dwoma samcami. Taka praktyka jest dopuszczalna po spełnieniu określonych wymogów.  Stosuje się takie rozwiązanie gdy przewidujemy, że miot będzie jedynym miotem suki i chcemy uzyskać zróżnicowane potomstwo lub gdy np. podczas wyjazdu zagranicznego mamy dostęp do unikatowych reproduktorów i wiemy, że jest to jedyna szansa by z nich skorzystać. Z takiego krycia nie urodzi się więcej szczeniąt niż urodziło by się po kryciu jednym samcem, ponieważ ilość szczeniąt w pierwszej kolejności zależna jest od ilości komórek jajowych zdolnych do rozwoju wytworzonych przez suczkę i jej warunków biologicznych. 

Szczenięta urodzone z takiego miotu nie będą mieć dwóch ojców. Część szczeniąt będzie mieć jednego ojca, część drugiego użytego samca. Aby dowiedzieć się, które szczenięta urodziły się z którego skojarzenia/połączenia, należy po urodzeniu szczeniąt wykonać badanie DNA w kierunku ustalenia ojcostwa. Dopiero po dopełnieniu tej procedury szczenięta otrzymają metryki z wpisanymi danymi biologicznych rodziców.

W naszej hodowli nie stosowaliśmy tej procedury.

Suczka ze szczeniętami

Ile miotów w roku?

 ZKwP nie nakłada żadnego ograniczenia co do ilości miotów urodzonych w hodowli w danym roku. 

Jedna suczka może urodzić jeden miot w jednym roku kalendarzowym- zapis ten podyktowany jest troską o dobrostan suczki.

Nie istnieje minimalna ilość miotów, w hodowli może przez kilka lat nie urodzić się żaden miot, a hodowla nadal będzie istnieć.

Amicita Grand Canyon na zawodach frisbee

Ile miotów może mieć suczka?

Suczka może mieć maksymalnie jeden miot w roku od czasu uzyskania uprawnień hodowlanych do ukończenia 8 roku życia. W naszej hodowli uznaliśmy, że docelową liczbą miotów które przewidujemy u naszych suczek są 4 mioty w ciągu życia. 

Hodowca z miotem szczeniąt