Obroża- Wyposażenie psa- gadżety i sprzęt podstawowy

 Obroża

Starożytna Mezopotamia, pies bojowy w obroży

Podstawowym i najistotniejszym akcesorium posiadacza psa jest smycz i obroża. Ten ponadczasowy zestaw stosowany był już przez starożytnych. Przedstawienia psów prowadzonych na smyczy lub pozujących w ozdobnych obrożach znajdziemy w zasobach muzeów poświęconych starożytnemu Egiptowi, Mezopotamii czy Cesarstwu Rzymskiemu. Wszędzie tam, odnajdziemy to narzędzie zarówno w funkcji praktycznej (trzymania psa) jak i ozdobnej [1]. Obecnie, największą kolekcję psich obroży można oglądać w Muzeum Psich Obroży w Leeds Castle [2]

Obroża i smycz, starożytny Egipt [2]

 Na początek, gdy do twojego domu przybywa szczenię, polecamy cienką skórzaną lub parcianą obróżkę z możliwością regulacji  ( co najmniej 1,5 - 2 cm szerokości). Dla dorosłego psa optymalna szerokość to nawet 4-5cm. Szersza obroża pozwala na rozłożenie nacisku gdy pies pociągnie na smyczy i zmniejsza ryzyko urazów. Długość obroży dla 3mc szczenięcia to ok 28-30cm, dla dorosłego psa ok 40-60 cm (dość duża rozbieżność "mocy" psów w rasie oraz pomiędzy płciami) [Różnice między psem a suczką]

 

 Zapinając obrożę trzeba zwrócić uwagę, by była dobrze dopasowana. Zbyt luźne zapięcie obroży może spowodować, że psiak łatwo się z niej wysunie.

 

Są właściciele, którzy traktują obrożę jak "ubiór spacerowy" i zakładają ją przed wyjściem z domu, oraz tacy, którzy traktują ją jak bieliznę i pies ma ją ubraną stale. Obie opcje mają swoje wady i zalety. 

 

 Dla szczenięcia nie polecamy ani obroży półzaciskowych, ani szelek- te mogą okazać się przydatne dopiero przy dorosłym psie. Ze względu na to, iż by szelki były bezpieczne muszą być wygodne i dobrze dopasowane. Wybór szelek dla szczenięcia wiązał by się z koniecznością stałego ich dopasowywania i regularnej (dość kosztownej) wymiany w trakcie wzrostu. 

 Dla psów dorosłych bardzo pomocne mogą okazać się obroże z wbudowaną rączką do trzymania. Wiele firm oferuje dodatkowe atrakcyjne funkcje obroży takie jak dodatkowe zabezpieczenie klipsa zamykającego (np. oferowane przy obrożach ModnaKoza) lub wyszywanie numeru telefonu do właściciela co skutecznie zastępuje zawieszkę adresową.

Materiał.

• Obroże materiałowe są obecnie chyba najbardziej popularne, zwykle są tańszą opcją niż odpowiedniki z innych tworzyw. Oferują bogactwo kolorów i możliwość personalizacji.
• Skórzane- bardzo wytrzymałe, pod warunkiem odpowiedniej pielęgnacji i pilnowania by pies ich nie zjadł (szczególnie gdy ma się kilka psów), skóra bardzo przyjemnie się gryzie.
• Nowoczesne materiały: Biothane, PCV, TPU- materiały łatwe w czyszczeniu, wytrzymałe, jeśli dobrej jakości to dość drogie, ale warte swojej ceny, szczególnie docenią ich walory właściciele szczeniąt i psów które lubią korzystać z błotnych kąpieli :) 
• Łańcuszki- niestety zwykle wplątują się w sierść na kryzie i nie są wygodne ani funkcjonalne.
  

Estetyka- tu dowolność jest nieograniczona, choć u długowłosych psów często trudno zauważyć ten rodzaj "biżuterii". Wielu właścicieli psów ras szwajcarskich decyduje się na czerwone obroże z białym krzyżem, z pewnością jest to wzór przyciągający uwagę, estetyczny i nawiązujący do nazwy rasy. Przy zakupie takiej obroży należy zwrócić uwagę by była dobrej jakości i nie farbowała sierści psa.

[3]Jedną z najpopularniejszych firm produkujących tego typu obroże jest firma Hunter.

Są właściciele, którzy traktują obrożę jak "ubiór spacerowy" i zakładają ją przed wyjściem z domu (63%), oraz tacy, którzy traktują ją jak bieliznę i pies ma ją ubraną stale (23%). Obie opcje mają swoje wady i zalety.

Ankieta przeprowadzona na grupie 659 osób  w dniach 11-19.04.2023r. Ankieta przeprowadzona na grupie fb dedykowanej dla właścicieli Białych Owczarków Szwajcarskich.

  
 

Obroże mogą też pełnić zadania specjalne.

• Obroże przeciw-kleszczowe i uspokajające   

Obroża przeciw-kleszczowa, stanowczo za delikatna i zbyt cienka by przypiąć smycz, może być używana jako obroża dodatkowa do szelek lub podstawowej obroży, łatwo ją schować pod sierścią BOSa

Obroże przeciw-kleszczowe i przeciw- pchelne zawierają substancje zarówno odstraszające pasożyty (olejki zapachowe) jak i substancje trujące, które przenikając do skóry i sierści psa lub kota (niektóre substancje stosowane w tych obrożach mogą być toksyczne dla kotów dlatego dla mruczących przyjaciół należy wybierać produkty im dedykowane). Jeśli mimo założonej obroży znajdziemy na psie wbitego kleszcza- oznacza to, że obroża po prostu nie działa. Jakie mogą być tego przyczyny? - --- Obroża zawiera zbyt słabą substancję, nie skutecznie odstraszającą pasożyty
- Została nieprawidłowo założona (powinna dotykać bezpośrednio skóry zwierzęcia, przy długowłosych psach, należy zadbać by nie była założona na warstwę futra)
- Obroża straciła swoje właściwości (trzeba zwrócić uwagę zarówno na datę ważności na opakowaniu jak i długość użytkowania)
- Nie wszystkie firmy produkują obroże odporne na działanie wody, wiec jeśli twój pies lubi kąpiele podczas spaceru lub nie boicie się deszczu przeczytajcie specyfikację produktu przed zakupem.

   Obroża wydziela substancje poprzez kontakt, dlatego jeśli macie małe dzieci często operujące rączkami w okolicy szyi psa to nie będzie najlepszy sposób zabezpieczenia psa. Zwłaszcza jeśli podejrzewacie że maluch mógłby te rączki którymi trzymał obrożę lub samą obrożę włożyć do buzi. 

Uważam również, że warto zrezygnować z ubierania takich obroży na zajęcia dogoterapii jeśli uczestnicy mają mieć bezpośredni kontakt z psem. 

Obroże behawioralne

Na rynku dostępne są obroże mające na celu zmianę zachowania psa. Są to kolczatki, dławiki oraz obroże elektryczne.

 Kolczatka

Kolczatki służące do noszenia "kolcami na zewnątrz" - pierwotne zastosowanie chroniące przed drapieżnikami [4].

 Jest to rodzaj obroży, wyposażony w kolce lub ćwieki. Obecnie, zastosowanie kolczatek ma charakter szkoleniowy - Za ich pomocą gdy pies pociągnie na smyczy lub gdy my szarpniemy smycz pies odczuje ból lub dyskomfort. Z założenia, pies odczuwając ból w momencie wykonywania jakiejś czynności powinien jej zaprzestać, a po kilkukrotnym powtórzeniu treningu zaprzestać całkowicie niepożądanego zachowania (np. ciągnięcia na smyczy). Takie użycie obroży zostało wymyślone przez Józefa Copulet w XIXw. i opisana w podręczniku do szkolenia psów, wcześniej obroże z kolcami były zakładane kolcami do zewnątrz i służyły do obrony psa przed drapieżnikami.

fot.https://www.abebooks.co.uk

Założenie jest dość proste, by jednak było skuteczne spełniony musi być być szereg warunków.
- obroża musi być poprawnie założona, ściśle przylegać do szyi psa, nie zwisać i nie być zahaczona o futro na szyi w żadnym miejscu,
- dyskomfort/ból musi pojawić się w momencie gdy pojawi się niepożądane zachowanie, więc stosowana powinna być jedynie gdy pracujemy nad tym zachowaniem, nie powinna być zapięta do smyczy na której prowadzimy psa, a do dodatkowej linki używanej tylko wtedy gdy pies wykazuje niepożądane zachowanie.
-pies musi skojarzyć przyczynę dyskomfortu z konsekwencją, co wcale nie jest łatwe. Jeśli pies odczuje ból gdy ciągnie do innego psa, może zrozumieć, że boli- bo ciągnę na smyczy/ boli- bo widzę innego psa=inne psy wywołują ból/ boli gdy mój przewodnik mówi "spokój" mijając innego psa=słowo spokój to sygnał kary trzeba wtedy unikać lub być agresywnym/ boli gdy właściciel staje się zestresowany= stres właściciela jest sygnałem że zaraz będzie bolało
-pies musi zrozumieć jak zareagować na karę, przestać ciągnąć/ciągnąć mocniej aż właściciel zrobi krok na przód i ból się zmniejszy/ zareagować agresją na ból/ unikać właściciela/ zacząć atakować psy gdy nagle i bez ostrzeżenia by właściciel nie zdążył napiąć smyczy

Jak widać na powyższych przykładach, użycie tego "prostego" narzędzia wcale nie jest niezawodne i proste.

Pies w kolczatce, zdjęcie z 2018r.

Wiele osób stosujących kolczatki zwraca również uwagę na fakt, że pies bardzo szybko zaczyna zachowywać się inaczej gdy ma założoną kolczatkę lub zdjętą. Tak więc ten rodzaj szkolenia może doprowadzić do sytuacji, gdy pies słucha się nas jedynie gdy ma założoną kolczatkę i stale dostaje bodziec bólowy - o sile tego rodzaju uwarunkowania może świadczyć fakt iż w Niemczech po wprowadzeniu zakazu używania tego typu obroży policja musiała wycofać 49 z 130 [5] pracujących w tej formacji psów, ponieważ nie umiały pracować bez tego narzędzia. 

Wiele psów ma też na tyle wysoki próg bólu gdy są w stanie pobudzenia, że nie okazuje żadnej reakcji na kolczatkę nawet gdy ta wyrządza psu widoczną fizyczną krzywdę. 

Pies ciągnący na smyczy w trakcie pracy. Ubranie psu kolczatki sprawiło by psu ból, ale nie zmieniło by jego zachowania, jeśli chcielibyśmy by pies pracował powoli, trzeba by sprawić by pracował na niższych emocjach. 

Oddzielną, lecz chyba najistotniejszą kwestią jest kwestia etyczna. Czy wychowywanie psa poprzez ból jest tą drogą, którą chcemy zafundować naszemu psiemu towarzyszowi? 

Niektóre kraje (np. Austria, Szwajcaria, Norwegia, Szwecja, Nowa Zelandia, Australia, Niemcy czy Finlandia) wprowadziły prawny zakaz używania kolczatek dla psów. Mam nadzieję, że za pewien czas również Polska pójdzie za tym przykładem. 

O popularności do niedawna kolczatki, jako metody awersyjnej w szkoleniu psów może świadczyć fakt, że w Niemczech po wprowadzeniu zakazu używania tego typu obroży policja musiała wycofać 49 z 130 [6] pracujących w tej formacji psów, ponieważ nie umiały pracować bez tego narzędzia.

 

Inne rodzaje obroży

 

• Kiedyś obroże służyły także do obrony i ochrony psa, przed dzikimi zwierzętami lub dla psów bojowych. https://etnomuzeum.eu/zbiory/obroza-przeciw-wilkom
• Obroża jest również pewnego rodzaju nośnikiem, do którego możemy zamontować adresówkę lub GPS.
• Oddzielnym tematem są obroże weterynaryjne, czyli kołnierze plastikowe lub dmuchane utrudniające psu dostęp do własnych części ciała. https://unacone.com/pl/historia-obrozy-elzbietanskiej/